کد مطلب:39169 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اهل بيت

آيا حلال و حرام در اسلام و حلال و حرام از نظر امامان بر اثر تغيير زمان و مكان قابل تغيير است يا خير؟

اساسي ترين منبع دريافت احكام الهي، و شناخت حلال و حرام خداوند، كتاب خدا و سنت پيامبر اكرم? مي باشد. و امامان از اهل بيت پيامبر( به عنوان ناقلان سنت پيامبر ( و گنجينة علوم وي قلمداد مي گردند. در زمان غيبت امام معصوم( نيز طبق دستور خود امام ( كه مي فرمايند : امّا الحوادث الواقعه فارجعوا الي رواة حديثنا ... ، بايد احكام اسلام را از مجراي فقهاي عالم و عادل دريافت نمود. و در واقع فقها احكام اسلام را از آيات قرآن، سنت پيامبر، عقل و اجماع دريافت مي نمايند. و بازگو كنندة احكام شرع مقدّس اسلام در عصر حاضر مي باشند. بنابراين مراجعه به فقيه جامع الشرايط، رجوع به امام معصوم( مي باشد.

با اين مقدمه كه ارائه شد، وارد بحث عنصر زمان و مكان در فقه مي شويم. حضرت امام خميني( مي فرمايند : عامل زمان و مكان را بايد در اجتهاد دخالت داد : دخالت زمان و مكان در اجتهاد به اين معني نيست كه حكم خدا عوض شود، بلكه معنايش اين است كه آن احكام كلي، بر مصاديق متغير منطبق مي شود؛ و اين تطبيق در زمانهاي مختلف و مكانهاي مختلف فرق مي كند. پس حكم خدا تغييري نمي كند، آن احكام روي عناوين خودش صادق است؛ تنها مصداق اين عناوين است كه تغيير مي كند. (1)

مسأله اي كه بايد در نظر گرفته شود، اين است كه گاهي حلالها و حرامها خودشان عيناً حرام و حلال هستند، در اين صورت هيچ وقت و در هيچ مكاني حلال نمي شوند. مثلاً خود عمل زنا حرام است، پس تا روز قيامت و در همه جا حرام است؛ زيرا حرمت روي خود عنوان زنا رفته است. حرمت شراب، گوشت خوك و سگ، و غيره،مثالهاي ديگري از اين قبيلند. و يا گاهي حلال بودن روي خود عنوان مسايل رفته است؛ مثل گوشت گوسفند و ... . پس اگر حليّت و حرمت روي عنوان خود مسأله برود، هميشه حلال يا حرام است.

و اگر حرمت و حلال بودن چيزي روي خود عنوان نرفته باشد، بلكه بعنوان اينكه مصداق و موضوعي از حرام و حلال است، حرام يا حلال شده باشد، تا وقتي كه موضوع و مصداق آن عنوان حرام باشد، حرام است؛ اما اگر از موضوع و مصداق حرام خارج شود، ديگر دليلي بر حرمت آن نيست.

مثلاًخود عنوان قمار حرام است، و هميشه و در همه جا قمار حرام است. حال قمار مصاديقي دارد، كه مثلاً يكي از آنها شطرنج است.

پـس شطرنج كـه حرام شده، بخاطر اين است كـه موضوع و مصداق قمـار است؛ نـه اينكـه خود شطرنج صرف نظر از اينكـه قمـار باشد يا نباشد، حرام است. پس هرگاه و در هر زمان و شرايطي شطرنج جزء مصاديق قمار باشد، و با گفتن شطرنج، قمار به ذهن انسان متبادر شود، حرام است؛ ولي اگر بر اثر شرايط زماني و مكاني، شطرنج از مصاديق قمار خارج شد، ديگر وجهي بر حرمت آن نيست؛ چون ديگر قمار بحساب نمي آيد.















































ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منابع و مآخذ :

1. حكومت اسلامي و ولايت فقيه، آيت ا... مصباح يزدي، ص 81